Nicolaas van Patara
Over de herkomst van het Sinterklaasfeest bestaan verschillende theorieën. De meest gangbare is dat het feest van Sinterklaas is te herleiden van Sint Nicolaas van Patara. Nicolaas van Patara werd in het jaar 270 geboren in Patara in Lycië (een gebied in het huidige Turkije). Al vanaf zijn geboorte zou hij heel bijzonder zijn geweest. Zo zou hij direct na zijn geboorte rechtop in zijn badje zijn gaan staan met zijn handen gevouwen om God te danken voor zijn geboorte. Ook weigerde hij moedermelk op de vastendagen woensdag en vrijdag.
Op jonge leeftijd werd hij bisschop van Myra, de toenmalige hoofdstad van Lycië. Als bisschop heeft Nicolaas veel voor de arme bevolking gedaan en vele wonderen verricht. Er doen vele verhalen de ronde over zijn leven, met name van zeelui die in nood verkeerden, hem aanriepen en door hem werden gered. Zo werd hij de beschermheilige van onder andere zeelieden.
5 of 6 december?
Op 6 december 342 stierf hij en pas jaren later werd hij door de kerk heilig verklaard vanwege zijn vele goede daden. Nicolaas werd Sint Nicolaas en later door ons verbasterd tot Sinterklaas. Na zijn heiligverklaring werd zijn sterfdag 6 december voor de kerk een feestdag. De sterfdag van een heilige wordt vaak de avond ervoor gevierd, vandaar ook dat wij de avond ervoor, op 5 december, pakjesavond vieren.
Wodan
Het gedrag van de Sinterklaas van nu (we noemen hem niet voor niets ‘goedheiligman’) is dus terug te leiden op Sint Nicolaas van Patara, maar zijn uiterlijk heeft hij te danken aan de Germaanse god Wodan. In de middeleeuwen werden vele mensen bekeerd tot het Christendom. Om problemen te voorkomen lieten de bekeerders de heidense feesten geleidelijk opgaan in de Christelijke feesten. Christelijke heiligen namen de plek in van de heidense goden en zo werd ook Wodan geleidelijk vervangen door Sint Nicolaas. Wodan droeg een wijde mantel, een muts en had een lange baard. Hij verplaatste zich door de lucht op een schimmel en droeg een speer met een slang in de top in zijn hand. Verder werd hij begeleid door twee raven die hem informeerde over het gedrag van de mensen, net zoals de Zwarte Pieten Sinterklaas nu informeren over de stoute kinderen. De herkomst van Sinterklaas moeten we dus zoeken in zowel christelijke hoek als in heidense hoek.
Naar Nederland
Maar hoe kwam Sinterklaas in Nederland terecht? Na zijn dood werd Sint Nicolaas begraven in Myra. In de elfde eeuw veroverden Turkse moslims Myra en mochten Christenen niet meer naar zijn graf toe om er te bidden. Zeelieden uit Bari (Italië) zijn daarop naar Myra afgereisd en hebben zijn lichaam opgegraven en herbegraven in Bari. Nadat Sint Nicolaas daar zijn laatste rustplaats had gevonden, verspreidde zijn populariteit zich uit naar West-Europa en dus ook Nederland. Dat hij beschermheilige van zeelieden was, heeft dit zeker in de hand gewerkt. In de tijd dat het Sinterklaasfeest populair werd in Nederland, de Gouden Eeuw, beheerste Nederland de wereldzeeën. En zo is langzaam maar zeker het Sinterklaasfeest ontstaan zoals wij dat nu kennen.
Sinterklaas – Gebruiken en tradities
We weten nu waar Sinterklaas vandaan komt. Maar waarom is Sinterklaas een typisch kinderfeest? Dit en nog veel meer over de historie en ontstaan van bepaalde typische Sinterklaasgebruiken en -tradities zoals het schoen zetten, de chocoladeletter vind je ook op de website onder het kopje ‘Geschiedenis’.